แชร์

การจำแนกประเภทแก๊สที่ติดไฟได้และมาตรฐานการป้องกันระเบิด

อัพเดทล่าสุด: 31 มี.ค. 2025

76 ผู้เข้าชม

ในบทความนี้จะเป็นการจำแนกประเภทแก๊สที่สามารถติดไฟได้ตามกฎหมายของญี่ปุ่น "มาตรฐานสำหรับเครื่องจักรและอุปกรณ์กันระเบิดไฟฟ้า" และมาตรฐานสากล "มาตรฐานสากลของ International Electrotechnical Commission (IEC)"

การจำแนกประเภทแก๊สที่ติดไฟได้
・การจำแนกตามมาตรฐานความปลอดภัยของอุปกรณ์ไฟฟ้า
ตารางการจำแนกแก๊สติดไฟได้ทั่วไปตามระดับการจุดติดไฟ (Ignition Level) และชั้นประเภทการระเบิด (Explosion Class)

ชั้นประเภทการระเบิด	ระดับการจุดติดไฟ
ชั้นประเภทการระเบิด	G1	G2	G3	G4	G5
Group 1	Acetone Ammonia Carbon monoxide Ethane Acetic acid Toluene Benzene Methane	Ethanol Isopentyl acetate 1-Butanol Butane Acetic anhydride Ethyl acetate Propane Methanol	Gasoline Hexane	Acetaldehyde Ethyl Ether
Group 2	Coal Gas	Ethylene Ethylene Oxide
Group 3	Water Gas Hydrogen	Acetylene			Carbon disulfide

การจำแนกประเภทการจุดติดไฟ
ระดับการจุดติดไฟ	อุณหภูมิการจุดติดไฟ
G1	>450°C
G2	≤450°C
G3	≤300°C
G4	≤200°C
G5	≤135°C

การจำแนกประเภทการระเบิด
ชั้นประเภทการระเบิด	ช่วงระยะทางขั้นต่ำ 25 มม. ซึ่งอนุญาตให้เกิดการลามของเปลวไฟได้ (mm)
1	>0.6
2	0.4 < ช่วงระยะทาง ≤0.6
3	≤0.4

*ชั้นประเภทการระเบิดถูกจำแนกออกเป็น 3 ระดับ โดยพิจารณาจากค่าจำกัดการรั่วไหลของเปลวไฟของภาชนะมาตรฐานสำหรับแก๊สที่ติดไฟได้

*ระดับการจุดติดไฟถูกจำแนกออกเป็น 5 ระดับ ตามอุณหภูมิการจุดติดไฟของแก๊ส

อ้างอิง : National Institute of Occupational Safety and Health, Factory Electrical Equipment explosion-proof Guidelines (Gas vapor explosion-proof 2006)

・การจำแนกประเภทตามมาตรฐานสากลของ International Electrotechnical Commission (IEC)
ตัวอย่างกลุ่มแก๊สติดไฟและระดับชั้นประเภทอุณหภูมิ

กลุ่มอุปกรณ์	ชั้นประเภทอุณหภูมิ
กลุ่มอุปกรณ์	T1	T2	T3	T4	T5	T6
IIA	Acetone Ammonia Ethyl acetate Toluene Benzene Methane Ethane Acetic acid Isobutane	1-Butanol Propane n-Butane Acetic anhydride Methanol	n-Hexan	Acetaldehyde
IIB	Carbon monoxide	Ethanol Ethylene Ethylene Oxide		Ethyl Ether
IIC	Hydrogen	Acetylene				Carbon disulfide

กลุ่มอุปกรณ์
กลุ่ม	ป้องกันการระเบิด	ป้องกันการระเบิดโดยธรรมชาติ
กลุ่ม	ช่วงที่ปลอดภัยสูงสุดสำหรับแก๊สหรือไอระเหย (mm)	อัตราส่วนกระแสไฟจุดระเบิดขั้นต่ำ (MIC) สำหรับแก๊สหรือไอระเหย
IIA	≥0.9	>0.8
IIB	<0.9	0.45 ≤ MIC ≤ 0.8
IIC	≤0.5	<0.45

การจำแนกประเภทการระเบิด
ชั้นประเภทอุณหภูมิ	อุณหภูมิพื้นผิวสูงสุด (°C)
T1	≥450°C
T2	≤300°C
T3	≤200°C
T4	≤135°C
T5	≤100°C
T6	≤85°C

อ้างอิง : ISO/IEC 80079-20-1:2017

มาตรฐานการป้องกันระเบิด
・สัญลักษณ์ตามมาตรฐานของญี่ปุ่นสำหรับอุปกรณ์ไฟฟ้าป้องกันการระเบิด (Japanese Standards)

หัวข้อ	สัญลักษณ์	รายละเอียด
ประเภทของโครงสร้างการป้องกันการระเบิด	d	โครงสร้างป้องกันเปลวไฟ (Flameproof)
	o	การแช่น้ำมัน (Oil Immersion)
	f	แรงดัน (Pressurization)
	e	การเพิ่มความปลอดภัย (Increased Safety)
	ia / ib	ความปลอดภัยโดยธรรมชาติ (Intrinsic Safety)
	s	พิเศษ (Special)
ระดับการระเบิดของแก๊สติดไฟ	1	ใช้ได้กับแก๊สและไอระเหยกลุ่มที่ 1
	2	ใช้ได้กับแก๊สและไอระเหยกลุ่มที่ 1 และ 2
	3a	ใช้ได้กับแก๊สและไอระเหยกลุ่มที่ 1 และ 2 รวมถึงแก๊สไฮโดรเจนและแก๊สน้ำ
	3b	ใช้ได้กับแก๊สและไอระเหยกลุ่มที่ 1 และ 2 รวมถึงแก๊สคาร์บอนไดซัลไฟด์
	3c	ใช้ได้กับแก๊สและไอระเหยกลุ่มที่ 1 และ 2 รวมถึงแก๊สอะเซทิลีน
	3n	ใช้ได้กับแก๊สทุกชนิด
กลุ่มการจุดติดไฟของแก๊ส	G1	อุณหภูมิการจุดติดไฟสูงกว่า 450°C
	G2	อุณหภูมิการจุดติดไฟอยู่ระหว่าง 300°C ถึง 450°C
	G3	อุณหภูมิการจุดติดไฟอยู่ระหว่าง 200°C ถึง 300°C
	G4	อุณหภูมิการจุดติดไฟอยู่ระหว่าง 135°C ถึง 200°C
	G5	อุณหภูมิการจุดติดไฟอยู่ระหว่าง 100°C ถึง 135°C
	G6	อุณหภูมิการจุดติดไฟอยู่ระหว่าง 85°C ถึง 100°C

*การใช้งานในพื้นที่ประเภท 0 (Zone 0) จำกัดเฉพาะอุปกรณ์ที่ปลอดภัยโดยธรรมชาติ (Intrinsically explosion proof) เท่านั้น

อ้างอิง : National Institute of Occupational Safety and Health, Factory Electrical Equipment explosion-proof Guidelines (Gas vapor explosion-proof 2006)

・สัญลักษณ์ตามมาตรฐานสากลของ International Electrotechnical Commission (IEC)

หัวข้อ	สัญลักษณ์	รายละเอียด
โครงสร้างการป้องกันการระเบิด	Ex	การป้องกันการระเบิดตามมาตรฐาน IEC
ประเภทของโครงสร้างการป้องกันการระเบิด	da	โครงสร้างป้องกันเปลวไฟ (Flameproof)
	db	โครงสร้างป้องกันเปลวไฟ (Flameproof)
	dc	โครงสร้างป้องกันเปลวไฟ (Flameproof)
	pv	แรงดัน (Pressurization)
	pxb	แรงดัน (Pressurization)
	pyb	แรงดัน (Pressurization)
	pzc	แรงดัน (Pressurization)
	eb	การเพิ่มความปลอดภัยโดยป้องกันการเกิดระเบิด (Increased Safety Explosion Proof)
	ec	การเพิ่มความปลอดภัยโดยป้องกันการเกิดระเบิด (Increased Safety Explosion Proof)
	ob	การแช่น้ำมัน (Oil Immersion)
	oc	การแช่น้ำมัน (Oil Immersion)
	ia	ความปลอดภัยโดยธรรมชาติ (Intrinsic Safety)
	ib	ความปลอดภัยโดยธรรมชาติ (Intrinsic Safety)
	ic	ความปลอดภัยโดยธรรมชาติ (Intrinsic Safety)
กลุ่มอุปกรณ์ป้องกันการระเบิด	II	สำหรับการใช้งานในอุตสาหกรรม
	IIA	เหมาะสำหรับแก๊ส / ไอระเหยในกลุ่มอุปกรณ์ A
	IIB	เหมาะสำหรับแก๊ส / ไอระเหยในกลุ่มอุปกรณ์ B
	IIC	เหมาะสำหรับแก๊ส / ไอระเหยในกลุ่มอุปกรณ์ C
ระดับอุณหภูมิของอุปกรณ์ป้องกันการระเบิด	T1	อุณหภูมิพื้นผิวสูงสุดไม่เกิน 450°C
	T2	อุณหภูมิพื้นผิวสูงสุดไม่เกิน 300°C
	T3	อุณหภูมิพื้นผิวสูงสุดไม่เกิน 200°C
	T4	อุณหภูมิพื้นผิวสูงสุดไม่เกิน 135°C
	T5	อุณหภูมิพื้นผิวสูงสุดไม่เกิน 100°C
	T6	อุณหภูมิพื้นผิวสูงสุดไม่เกิน 85°C
ระดับการป้องกันของอุปกรณ์ (EPL)	Ga	อุปกรณ์ที่มีระดับการป้องกันสูงมากสำหรับใช้งานในพื้นที่อันตรายพิเศษ (Zone 0)
	Gb	อุปกรณ์ที่มีระดับการป้องกันสูงสำหรับใช้งานในพื้นที่อันตราย Class 1 (Zone 1
	Gc	อุปกรณ์ที่มีระดับการป้องกันที่เพิ่มขึ้นสำหรับใช้งานในพื้นที่อันตราย Class 2 (Zone 2)

อ้างอิง : IEC 60079-0:2017